ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 6

Η εσχάτη των ποινών

Χίλια τέσσερα άτομα εκτελέσθηκαν στις HΠA μετά το 1976, όταν το Aνώτατο Δικαστήριο επανανομιμοποίησε τη θανατική ποινή. Aπό την άλλη πλευρά, 120 άτομα που βρίσκονταν στις πτέρυγες μελλοθανάτων αποδείχθηκαν αθώοι. Δηλαδή, το ποσοστό αποτυχίας σε ό,τι αφορά την εσχάτη των ποινών είναι ένα προς εννιά. Tι άλλο επιχείρημα χρειάζεται για να καταργηθεί η θανατική ποινή; «Aν το δικαστικό σύστημα των HΠA ήταν αεροπορική εταιρεία, της οποίας ένα στα εννιά αεροπλάνα έπεφτε», έγραψε κάποτε ο Εκόνομιστ, «τότε οι ομοσπονδιακές αρχές σίγουρα θα της είχαν πάρει την άδεια».
Kάθε φορά που στην επικαιρότητα κυριαρχεί κάποιο ειδεχθές έγκλημα, όπως η πενταπλή δολοφονία του Αγρινίου ή ο βιασμός ανηλίκων από τον 21χρονο στη Νίκαια, πολλοί νοσταλγούν τον «παλιό καιρό», τότε που «εγκληματίες-κτήνη σαν κι αυτούς» πήγαιναν στην κρεμάλα. Χθες, στα πρωινά τηλεπαράθυρα ακούστηκαν οι πρώτες φωνές υπέρ της θανατικής ποινής.
Eυτυχώς, σε θεσμικό επίπεδο ουδείς θέτει θέμα επαναφοράς της θανατικής ποινής, αλλά η αύξηση της εγκληματικότητας πιθανώς να δημιουργούσε τις πολιτικές προϋποθέσεις για λαϊκιστική προσέγγιση του θέματος. Η θανατική ποινή θεωρείται από κάποιους ως αντίδοτο στην εγκληματικότητα και αυτό γιατί δεν είναι επαρκώς κατανοητός ο ρόλος της δικαιοσύνης, όπως διαμορφώθηκε στην ιστορία – δηλαδή έπειτα από πολλές δοκιμασίες και λάθη.
H κατάργηση της «γκιλοτίνας» δεν ήταν απλώς ζήτημα ευσπλαχνίας προς κάποια άτομα που έκαναν ειδεχθή εγκλήματα, αλλά:
1. Η θανατική ποινή δεν είναι αποτελεσματική στην καταπολέμηση του εγκλήματος. Από τις δυτικές χώρες μόνο 38 από τις 50 Πολιτείες των ΗΠΑ διατηρούν αυτή την απάνθρωπη πρακτική. Κι όμως, παρά τη θανατική ποινή, οι ΗΠΑ διατηρούν με μεγάλη διαφορά τα πρωτεία των ανθρωποκτονιών. Στις ΗΠΑ γίνονται 6,36 εγκλήματα ανά 100.000 ανθρώπους, ενώ στη Βρετανία 1,45. Αλλά και μέσα στις ΗΠΑ οι διαφορές που παρουσιάζονται είναι σημαντικές. Τα τελευταία είκοσι χρόνια, οι ανθρωποκτονίες στις Πολιτείες που διατηρούν τη θανατική ποινή είναι από 48% - 102% περισσότερες από τις ανθρωποκτονίες που γίνονται σε Πολιτείες οι οποίες έχουν καταργήσει την εσχάτη των ποινών. Και δεν είναι θέμα γεωγραφίας. Ακόμη και Πολιτείες που συνορεύουν έχουν σημαντικές διαφορές. Στην Αϊοβα, όπου έχει καταργηθεί η θανατική ποινή, γίνεται μία ανθρωποκτονία ανά 100.000 κατοίκους, στο διπλανό Μισούρι όπου ισχύει η εσχάτη των ποινών γίνονται 7 δολοφονίες ανά 100.000 κατοίκους.
Αλλά και διαχρονικά, τα στοιχεία συνηγορούν ότι η θανατική ποινή δεν βοηθάει στην καταπολέμηση της εγκληματικότητας. Από το 1995, στις Πολιτείες όπου εφαρμόζεται η θανατική ποινή οι ανθρωποκτονίες μειώθηκαν, αλλά εξίσου (και σε κάποιες περιπτώσεις περισσότερο) μειώθηκαν οι ανθρωποκτονίες στις Πολιτείες που την έχουν καταργήσει.
2. Καμιά ανθρώπινη διαδικασία, συμπεριλαμβανομένης και της απονομής δικαιοσύνης, δεν είναι αλάνθαστη. Σε έρευνα που έγινε στις HΠA αποδείχτηκε ότι στο 68% των περιπτώσεων που επεβλήθη η θανατική ποινή υπήρξαν δικαστικά λάθη. Mετά τον θάλαμο αερίων, ουδέν «συγγνώμη» αναγνωρίζεται.
3. Yπάρχει μεγάλη σχέση μεταξύ της οικονομικής κατάστασης των κατηγορουμένων και της επιβολής της εσχάτης των ποινών. Tο 90% των 3.500 θανατοποινιτών που περιμένουν την εκτέλεση στις HΠA είναι άποροι και δεν είχαν τα απαιτούμενα χρήματα για ευπρεπείς υπηρεσίες συνηγόρου, κάτι που αυξάνει τις πιθανότητες δικαστικής πλάνης.
4. (και κυριότερο) H δικαιοσύνη έχει και παιδαγωγικό ρόλο στην κοινωνία. Mια πολιτεία δεν μπορεί να διδάσκει ως υπέρτατη αξία την ανθρώπινη ζωή και ταυτόχρονα να σκοτώνει, έστω και υπό τον μανδύα της δικαιοσύνης. H σύγχρονη κοινωνία αντιλαμβάνεται την ποινή ως διαδικασία σωφρονισμού ενός μέλους της και όχι ως τιμωρία για το έγκλημα... (παλαιότερη δημοσίευση)

ΗΠΑ: Η μόνη χώρα της Δύσης που εφαρμόζει τη θανατική ποινή

Οι ΗΠΑ ήταν η μόνη πολιτισμένη χώρα της Δύσης που... εφάρμοσε την θανατική ποινή το περασμένο έτος, αν και ένας αυξανόμενος αριθμός αμερικανικών πολιτειών προσανατολίζονται στην κατάργησή της, σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας.
Οι 43 εκτελέσεις...
θανατοποινιτών το 2011 την έφεραν 5η παγκοσμίως στη λίστα των χωρών που εφαρμόζουν την εσχάτη των ποινών. «Αν δει κανείς τις χώρες που έρχονται πρώτες στην ίδια λίστα, δηλαδή η Κίνα, η Σαουδική Αραβία, το Ιράν και το Ιράκ, είναι μια κατηγορία χωρών στην οποία δεν θα θέλαμε να ανήκουμε», αναφέρει στο AP η Σούζαν Νόσελ, διευθύντρια της οργάνωσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αμερική.
Από την άλλη, οι πολίτες στις ΗΠΑ φαίνονται διχασμένοι ως προς το θέμα. «Νομίζω ότι η συζήτηση είναι σε οριακό σημείο στη χώρα μας», συμπληρώνει η Νόσελ, τονίζοντας ότι σε επίπεδο πολιτειών σημειώνεται μια διαφορά στην αντιμετώπιση του θέματος, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Η πολιτεία του Ιλινόϊ κατήργησε την θανατική ποινή πέρσι, ενώ το Όρεγκον υιοθέτησε αυστηρούς κανονισμούς στην εφαρμογή της, σύμφωνα με την Διεθνή Αμνηστία. Περισσότεροι από 80.000 Καλιφορνέζοι εξάλλου υπέγραψαν κατά της θανατικής ποινής πρόσφατα. Παρόλα αυτά, σε 34 πολιτείες ακόμη ισχύει το είδος αυτό της ποινής.  (πρόσφατη δημοσίευση)

αδίδακτο 12

ΚΕΙΜΕΝΟ

μὴ δή τις φιλοχρημονείτω παίδων γ' ἕνεκα, ἵνα¹ ὅτι² πλουσιωτάτους καταλίπῃ· οὔτε γὰρ ἐκείνοις οὔτε αὖ τῇ πόλει ἄμεινον³. ἡ γὰρ τῶν νέων ἀκολάκευτος⁴ οὐσία, τῶν δ' ἀναγκαίων μὴ ἐνδεής^5,6, αὕτη πασῶν μουσικωτάτη⁷ τε καὶ ἀρίστη· συμφωνοῦσα⁸ γὰρ ἡμῖν καὶ συναρμόττουσα εἰς ἅπαντα ἄλυπον τὸν βίον ἀπεργάζεται. παισὶν δὲ αἰδῶ⁹ χρὴ πολλήν, οὐ χρυσὸν καταλείπειν. οἰόμεθα δὲ ἐπιπλήττοντες¹⁰ τοῖς νέοις ἀναισχυντοῦσιν¹¹ τοῦτο καταλείψειν· τὸ δ' ἔστιν οὐκ ἐκ τοῦ νῦν παρακελεύματος τοῖς νέοις¹² γιγνόμενον, ὃ παρακελεύονται λέγοντες ὡς¹³ δεῖ πάντα αἰσχύνεσθαι τὸν νέον. ὁ δὲ ἔμφρων νομοθέτης τοῖς πρεσβυτέροις ἂν μᾶλλον παρακελεύοιτο αἰσχύνεσθαι τοὺς νέους, καὶ πάντων μάλιστα εὐλαβεῖσθαι μή¹³ ποτέ τις αὐτὸν ἴδῃ τῶν νέων ἢ καὶ ἐπακούσῃ δρῶντα ἢ λέγοντά τι τῶν αἰσχρῶν. (Πλάτων, Νόμοι, 729a2-b)

ΣΧΟΛΙΑ

1. είναι δυνατόν μία δευτ. τελική πρότ. να επεξηγεί εμπρόθ. προσδιορ. του σκοπού (εδώ το παίδων ἕνεκα)

2. ὅτι πλουσιωτάτους: όταν το ὅτι συνοδεύει επίθετο ή επίρρημα υπερθετικού βαθμού, έχει επιτατική σημασία και μεταφράζεται: όσο το δυνατόν

3. ενν. ρήμα ἐστίν με υποκ. το ενν. τοῦτο

4. ἀκολάκευτος = που δε διαφθείρεται με κολακείες

5. μὴ ἐνδεής = επαρκής,αρκετή

6. σχηματίζει τύπο ἐνδεᾶ: α. στην αιτιατ. εν. αρσεν. + θηλ., β. σε ονομ.-αιτιατ.-κλητ. πληθ. ουδ. επειδή ως σιγμόληκτο μετά την αποβολή του χαρακτήρα σ ανάμεσα στα δύο φωνήεντα (ἐνδεέσα = ἐνδεέα) τα δύο τελευταία φωνήεντα (ἐνδεέα) συναιρούνται σε α και όχι σε η (πβ. χρέα, κλέα κτλ.)

7. πολύ ταιριαστή, η πιο κατάλληλη

8. ρήματα  σύνθετα με την πρόθεση σύν συντάσσονται με δοτική

9. αἰδώς, αἰδοῦς, αἰδοῖ, αἰδῶ, αἰδώς. Πληθ.: δεν έχει

10. η παρουσία του απρμφ. καταλείψειν (απρμφ. μέλλ.) προϊδεάζει για υποθετ. μτχ. (δεν αποκλείεται και η τροπική σημασία)

11. χρονικοϋποθετική μτχ. ( ὅταν ἀναισχυντῶσι)

12. για τον σωστό συντακτικό χαρακτηρισμό μιας γενική ή δοτικής απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο προσδιορισμός της λέξης εξάρτησης· η συγκεκριμένη δοτική από το παρακελεύματος είναι δοτ. αντικ/κή, ενώ από το γιγνόμενον δοτ. προσωπ. Κτητική

13. ὡς: από το λέγοντες (εισάγει ειδική) // μή: από το   
     εὐλαβεῖσθαι (εισάγει ενδοιαστική)

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 5

Αρχαίο πνεύμα αθάνατο με… σπόνσορες της ντόπας

Δεν έχουμε την ψευδαίσθηση ότι η πρόταση είναι ποτέ δυνατόν να υιοθετηθεί. Συνιστά ουτοπία και οι πολιτικές εξουσίες διακρίνονται για τον υπερβολικό ρεαλισμό τους - κι ας ισχυρίζονται κάποιοι αιθεροβάμονες, πως το ανώτατο στάδιο του ρεαλισμού είναι η ουτοπία… Δεν θα ήταν όμως πολύ όμορφο, σε μια Ολυμπιάδα (του Πεκίνου, γιατί όχι - και ας φορτίσθηκε ήδη αρνητικά σε ό,τι μας αφορά…) να παρελάσει πρώτη η ελληνική αποστολή, με ένα πανό πίσω από τη σημαία μας που να γράφει «Οχι στους αγώνες της ντόπας και της εμπορευματοποίησης!» και ταυτόχρονα η ελληνική κυβέρνηση να ανακοίνωνε διεθνώς πως του λοιπού, η χώρα του «αρχαίου, αθάνατου πνεύματος» αναλαμβάνει κάθε 4 χρόνια τη διοργάνωση μιας πραγματικής Ολυμπιάδας, στην οποία θα παίρνουν μέρος αθλητές (και εθνικές ομάδες - όσες το θελήσουν) που δεν θα αγωνιστούν για χρυσά, αργυρά και χάλκινα, δεν θα 'χουν πίσω τους χορηγούς, δεν θα εισπράξουν αμοιβές, θέσεις, αργομισθίες, παρά μονάχα τον κότινο της νίκης;

Μια Ολυμπιάδα, που δεν θα μετρούν τα ρεκόρ (και οι χρυσοφόρες χορηγίες, πίσω από αυτά), αλλά η συμμετοχή πρωταρχικά και η νίκη δευτερευόντως. Αγώνες που θα καλυφθούν από την εθνική κρατική τηλεόραση, χωρίς σπόνσορες και διαφημίσεις κατά τη διάρκεια της μετάδοσης και με «εικόνα» που θα παραχωρείται δωρεάν σε όποιο κανάλι και δίκτυο τη ζητήσει, υπό την προϋπόθεση πως και σ' αυτές τις μεταδόσεις θα λείπει αποδεδειγμένα το εμπορικό όφελος, το κέρδος, χωρίς «τηλεοπτικά δικαιώματα», παντός είδους «προσφορές» και «ευγενικές χορηγίες». Χωρίς να προαπαιτείται συγκεκριμένη επίδοση, που θα δίνει το δικαίωμα στους αθλητές να συμμετάσχουν και χωρίς να καταγράφονται «ρεκόρ» σε χρόνους, ύψη, μήκη, που να αποτελούν «στόχους» που πρέπει να καταρριφθούν. Συμμετοχή, συναγωνισμός, διάκριση. Τίποτε περισσότερο…

Υποπτευόμαστε πως μια τέτοια πρωτοβουλία, σε βάθος χρόνου, θα είχε απήχηση - έστω και ως «νεοελληνική ιδιαιτερότητα». Και, πάντως, αναπόφευκτα θα πολλαπλασίαζε τον σκεπτικισμό που ήδη υπάρχει και ας χάνεται κάτω από τα δισεκατομμύρια του πλήρως εμπορευματοποιημένου διεθνούς «ερασιτεχνικού αθλητισμού» (πόση υποκρισία, ε;) για το τι κατάντησαν να είναι σήμερα οι Ολυμπιακοί Αγώνες και κατ' επέκταση ο παγκόσμιος αθλητισμός. Με «κοινό μυστικό» τη γιγάντωση και θεοποίηση της βιομηχανίας της «ντόπας», μιας βιομηχανίας δισεκατομμυρίων που απλώς... συναγωνίζεται (ευρισκόμενη πάντα ένα βήμα μπροστά!) τους θεσμοθετημένους «ελεγκτικούς μηχανισμούς», που σήμερα πια ξέρουμε πως σε τίποτε άλλο δεν χρησιμεύουν παρά ως... άλλοθι!

Και πίσω από όλες αυτές τις πανάκριβες εμποροπανηγύρεις (ολυμπιάδες, παγκόσμια, ευρωπαϊκά, αμερικανικά, ασιατικά και πάει λέγοντας «πρωταθλήματα») δραστηριοποιείται και αποχαλινώνεται ένας ασύλληπτος εμπορικός τζίρος - από αθλητικά είδη, ποτά, τρόφιμα, τράπεζες και ό,τι άλλο βάλει ο νους, που «αφορμή» αλλά και «στόχο» έχει κάθε φορά την «έκπληξη», την κατάρριψη των προηγούμενων ρεκόρ, τις υπεράνθρωπες (κυριολεκτικά!) επιδόσεις και από κοντά το «χάζεμα» στις παγκόσμιες τηλεοπτικές οθόνες δισεκατομμυρίων θεατών που μαζί με τα ρεκόρ «χαύουν» και τους σπόνσορες.

Ενοχες... κερδωες σιωπες!

Σε κάθε περίπτωση, αξίζει, έστω ως πρόταση. Να δείξουμε, ως χώρα που γέννησε το ολυμπιακό ιδεώδες, πως αντιδρούμε, διαμαρτυρόμαστε, διαχωρίζουμε τη θέση μας. Και αν μια τέτοια ιδέα είναι πολύ δύσκολο αν όχι αδύνατο να οδηγήσει σε διεθνή συμφωνία («είναι πολλά τα λεφτά...»), ας την υιοθετήσουμε εμείς και ας προσαρμόσουμε ανάλογα και την «εθνική δράση» μας σε ό,τι αφορά όλη αυτή τη φιέστα του «Κερδώου Ολυμπισμού», βάζοντας τους αυστηρούς όρους και ελεγκτικούς μηχανισμούς σε σωματεία, ομοσπονδίες, σε κάθε βαθμίδα αθλητικής οργάνωσης. Να δείξουμε πως, εμείς τουλάχιστον, θέλουμε αθλητισμό και όχι «μπίζνα»...

Το θέλουμε, όμως; Γιατί, είναι αδύνατον να πιστέψει κανείς πως «ξαφνικά» και χωρίς ουδείς να το... πάρει χαμπάρι, τα κάμποσα τελευταία χρόνια (με δύο διεκδικήσεις για την οργάνωση στην Αθήνα Ολυμπιακών Αγώνων - τυχαία άραγε;) ο ελληνικός αθλητισμός άρχισε να μαζεύει διεθνείς διακρίσεις, μετάλλια, δόξα. Ακόμη και με... «αθλητές - κομήτες», που διέγραψαν μια πολύ συγκεκριμένη και με μικρή περίοδο εντυπωσιακή τροχιά και έπειτα εξαφανίσθηκαν πλήρως! Ο,τι και αν λένε «υπεύθυνοι» και «αρμόδιοι» που προώθησαν με κάθε μέσο και τρόπο την «ελληνική διάκριση», είναι αδύνατον να μη γνώριζαν, και πάντως να μην υποπτεύονταν ευλόγως, πως πίσω από την ξαφνική «έκρηξη» κρυβόταν το χημικό «πουσάρισμα» αθλητών, η υιοθέτηση και από εμάς των «διεθνών προτύπων»… κατασκευής υπερανθρώπων.

Το γνώριζαν - και σιωπούσαν αιδημόνως! Για να «ακουστούμε», για να αυξήσουμε τις πιθανότητές μας να αναλάβουμε την ολυμπιακή διοργάνωση (με τα τρισεκατομμύρια των έργων, της λοβιτούρας, της διαπλοκής και της αδιαφάνειας!) - στην πιο αθώα εκδοχή, για να στηρίξουμε σε χρόνους χαλεπούς την «εθνική περηφάνια» μας, να υπογραμμίσουμε την «ιδιαιτερότητά» μας, υποκινώντας το συλλογικό εθνικό υποσυνείδητο σε ατραπούς ελέγξιμους. Εύκολα εκμεταλλεύσιμους…

Θέλουμε τη διάκριση αυτού του είδους - και την «επιβραβεύουμε» κιόλας. Με άνευ εξετάσεων εισαγωγή στα πανεπιστήμια, με πλούσια πριμ (για τις δυνατότητές μας), με εφ' όρου ζωής «εξασφάλιση» στις ένοπλες δυνάμεις. Με αποτέλεσμα, το κίνητρο να υπερισχύσει των όποιων φόβων για κινδύνους στην υγεία (ακόμη και τη ζωή!), όχι μόνο σε ατομικό επίπεδο των αθλητών, αλλά ακόμη και στο οικογενειακό περιβάλλον που ήξερε (αν δεν παρότρυνε κιόλας…) για τη χρήση των καταστρεπτικών φαρμάκων, αλλά δεν έλεγε τίποτε…

Τολμαμε «κοντρα στο ρευμα»;

Μια εγκληματική συνωμοσία σιωπής - και συγκάλυψης, ακόμη και όταν το ντοπάρισμα αποκαλύφθηκε, για τους όποιους λόγους. Πιο πρόσφατη και κραυγαλέα (οι γνωρίζοντες ξέρουν πως δεν είναι η μόνη…) περίπτωση, αυτή του Κεντέρη και της Θάνου. Που σε εθνικό (και πολιτικό!) επίπεδο τη διαχειριστήκαμε μίζερα, ενοχικά, με υπεκφυγές και αυταπόδεικτα σαθρά «επιχειρήματα». Και ενώ «ξέραμε», κι από πάνω μας «ήρθε και κατακούτελα», συνεχίσαμε να πορευόμαστε με σιωπές και συγκαλύψεις - μέχρι να σκάσει τώρα η υπόθεση με την εθνική ομάδα άρσης βαρών. Να βγει, δηλαδή, στο προσκήνιο όλο εκείνο που κουβεντιαζόταν χρόνια τώρα στο παρασκήνιο, με… υπόβαθρο τη βολική «εθνική δικαιολογία» πως «έτσι γίνεται παντού - χωρίς την ντόπα, μετάλλια δεν παίρνεις…»!

Να μην πάρεις ποτέ! Και, πάντως, να μην «ενθαρρύνει» με εθελοτυφλίες τέτοιες πρακτικές η πολιτεία. Που κάποια στιγμή θα πρέπει να αποφασίσει (αυτό έστω!) πως σε περιπτώσεις αποκάλυψης χρήσης δηλητηρίων από αθλητές, δεν τιμωρείται μόνο ο (τελευταίος κρίκος...) αθλητής, μα ολόκληρη η ομάδα, ο αθλίατρός της, ο προπονητής, η ομοσπονδία! Στη Βρετανία τα παθογόνα συμπτώματα στο ποδόσφαιρο κόπηκαν μαχαίρι με το που η πολιτεία τιμώρησε με πολυετή αποκλεισμό από κάθε διεθνή οργάνωση ΟΛΕΣ τις βρετανικές ομάδες - μετά το δράμα του Χέιζελ! Τι μας εμποδίζει δηλαδή να υιοθετήσουμε τέτοιες δρακόντειες δράσεις - αν δηλαδή εννοεί η πολιτεία πράγματι τη «θλίψη» και την «οργή» που εκφράζει κάθε φορά όχι που υπάρχει, αλλά... απλώς αποκαλύπτεται μια υπόθεση «ντόπας»!

Τολμάμε; Να ξαναγεννήσουμε τον ολυμπισμό και να αναβιώσουμε στην πράξη και όχι στις... χορηγίες το «αρχαίο αθάνατο πνεύμα»; Να ξεκινήσουμε τους γνήσιους νεοελληνικούς Ολυμπιακούς Αγώνες, που να απευθύνονται σε αυτούς που όντως πιστεύουν στο ευ αγωνίζεσθαι, στην ευγενή άμιλλα, στον άδολο συναγωνισμό για στη διάκριση δίχως αντάλλαγμα! Και ας αφήσουμε τις «Πεκινιάδες» της «Λος Αντζελιάδες», τις «Σιδνεϊάδες» στα χέρια των εμπορικών μάνατζερ!

Ετσι κι αλλιώς, σε λίγα χρόνια και με την πρόοδο της βιοϊατρικής και της βιοχημείας θα έχουμε «φτιαγμένους» υπερανθρώπους (με το DNA από... γαζέλες, θα τρέχουν τα 100 μέτρα σε 2,5 δευτερόλεπτα!), που θα πηδάνε... 30 μέτρα, θα σηκώνουν 3,5 τόνους και θα ρίχνουν τη σφαίρα στα 80 μέτρα! Εμείς Ολυμπιακούς Αγώνες και οι... άλλοι σούπερ εμποροπανηγύρεις με... βόες, κροταλίες, γορίλες και βιονικούς ανθρώπους των κόμικ και της επιστημονικής φαντασίας. Τολμάμε; (από τον ημερήσιο τύπο)

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 4

ΚΕΙΜΕΝΟ

ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ ΧΟΥΛΙΓΚΑΝΙΣΜΟΣ

Λήστεψαν συμπολίτες τους (κινητά και χρήματα), έκαψαν αυτοκίνητα και κτίρια, μέχρι μνημεία κατέστρεψαν (ναι, μνημεία!), έκαναν λαμπόγυαλο την πρωτεύουσά τους, Μπάμακο. Ενα ολόκληρο πλήθος οπαδών ενήργησε σαν ορδές βανδάλων, επειδή δεν αποδέχτηκε την εντός έδρας ήττα της εθνικής του Μάλι. Για να βγει την επομένη ο πρωθυπουργός της αφρικανικής αυτής χώρας, Ουσμάν Ισούφε Μαϊγκά, και υπουργοί του, και να ρίξουν το φταίξιμο, άκουσον άκουσον, στους παίκτες, διότι οι ακαμάτηδες «δεν απέδωσαν σύμφωνα με τις προσδοκίες της κυβέρνησης που έχει δαπανήσει τόσα για οδοιπορικά και διαμονή σε ξενοδοχεία» (έπρεπε, ενδεχομένως, να κοιμούνταν σε παγκάκια σιδηροδρομικών σταθμών). Θυμωμένοι υπουργοί κατακεραύνωσαν λοιπόν τη Δευτέρα τους διεθνείς, που άκουγαν με κατεβασμένα κεφάλια. Ο εκπρόσωπος του προέδρου, Σεϊντού Σισουμά, δήλωσε πως κατανοεί την απογοήτευση του κόσμου! Απλώς δεν δικαιολογεί τέτοιες ενέργειες...

Στο πρόσωπο των παικτών (που δεν ήρθησαν στο ύψος των μουντιαλικών περιστάσεων) βρέθηκε έτσι ο ηθικός αυτουργός των βανδαλισμών, που όπως δηλώνει μια γυναίκα στο Ασοσιέιτεντ, «δεν έχουμε δει κάτι παρόμοιο από την επανάσταση της 26ης Μαρτίου 1991 και δώθε» (πτώση της μακρόχρονης δικτατορίας στο Μάλι). Συνέβη την περασμένη Κυριακή 27 Μαρτίου, όταν χτυπήθηκε το στάδιο της 26ης Μαρτίου... Το Μάλι, που ήθελε μόνο νίκη στο μουντιαλικό προκριματικό επί του Τόγκο, προηγήθηκε, αλλά δέχτηκε στις καθυστερήσεις την ήττα.

Τότε ξέσπασε η βία. Αγανακτισμένοι οπαδοί εισέβαλαν στο τερέν και ακολούθως μετέφεραν το θέατρο των επιχειρήσεων στο κέντρο της Μπάμακο, όπου ενώθηκαν με κατοίκους, ουρλιάζοντας όλοι μαζί: «Δώστε μας Κανουτέ και Μπακαγιόκο (τ' αστέρια της ομάδας) να τους σκοτώσουμε!». Επιτέθηκαν μεταξύ άλλων σε σύμβολα του κράτους και του αθλητισμού.

Το κτίριο της Ολυμπιακής Επιτροπής παρεδόθη στις φλόγες, ενώ η έδρα της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας άντεξε. Πολλά μνημεία καταστράφηκαν, μεταξύ των οποίων και ο Πύργος Αφρική στην πλατεία Φαλάντι, όπου ο πρόεδρος δέχεται τους ξένους επισήμους. Στόχος των χούλιγκαν ήταν επίσης τογκολέζικα εστιατόρια. Η Μπάμακο θύμιζε τη Δευτέρα βομβαρδισμένο πεδίο και οι εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών αναβιβάζουν σε αστρονομικά ποσά τη ζημιά (που προκάλεσαν οι ακαμάτηδες...).

Πάντως, ο πρωθυπουργός του Μάλι έσπευσε να συγχαρεί ραδιοφωνικώς το Τόγκο για τη νίκη και βεβαίωσε πως η κυβέρνηση εργάζεται για να επανορθώσει τη ζημιά από την «αντιαθλητική συμπεριφορά» των συμπατριωτών του. Εντρομος ο διευθυντής της Ολυμπιακής Επιτροπής, Χαμπίμπ Σισοκό, προειδοποιεί ωστόσο: «Φοβάμαι για τις διακρατικές σχέσεις Τόγκο-Μάλι». Βλέπετε το Τόγκο, μία στενή γεωγραφική λωρίδα στη Δυτική Αφρική, προσφέρει στο περίκλειστο από ξηρά Μάλι τη μόνη διέξοδο προς τη θάλασσα. Αυτό μόνο έλειπε από το φτωχό Μάλι, που η πλειονότητα των 12 εκατομμυρίων κατοίκων του ζει με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα, θερίζεται από το AIDS και επιδημίες μηνιγγίτιδας, χολέρας, ιλαράς, κίτρινου πυρετού και χουλιγκανικής τρέλας. (από τον ημερήσιο τύπο)

αδίδακτο 11

ΚΕΙΜΕΝΟ

Εὖ¹ γὰρ ἴστε², ὦ ἄνδρες ᾿Αθηναῖοι, ὅτι τρεῖς εἰσὶ πολιτεῖαι παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις, τυραννὶς³ καὶ ὀλιγαρχία καὶ δημοκρατία, διοικοῦνται⁴ δ' αἱ μὲν τυραννίδες καὶ ὀλιγαρχίαι τοῖς τρόποις τῶν ἐφεστηκότων⁵⁺⁶, αἱ δὲ πόλεις αἱ δημοκρατούμεναι τοῖς νόμοις τοῖς κειμένοις. Μηδεὶς οὖν ὑμῶν τοῦτ' ἀγνοείτω, ἀλλὰ σαφῶς ἕκαστος ἐπιστάσθω⁷ ὅτι ὅταν εἰσίῃ εἰς δικαστήριον γραφὴν⁸ παρανόμων δικάσων, ἐν ταύτῃ τῇ ἡμέρᾳ μέλλει τὴν ψῆφον φέρειν περὶ τῆς ἑαυτοῦ παρρησίας. Διόπερ καὶ ὁ νομοθέτης τοῦτο πρῶτον ἔταξεν ἐν τῷ τῶν δικαστῶν ὅρκῳ, «ψηφιοῦμαι κατὰ τοὺς νόμους,» ἐκεῖνό γε εὖ εἰδὼς ὅτι ὅταν διατηρηθῶσιν οἱ νόμοι τῇ πόλει, σῴζεται καὶ ἡ δημοκρατία. (Αισχίνης, Κτησιφῶν, 6)

ΣΧΟΛΙΑ

1.   επίρρημα θετικού του επιθέτου ἀγαθός

2.  ἴστε: β΄ εν. προστακτ. του ρήμ. οἶδα ( = γνωρίζω)

3.  κλητ. εν. (ὦ) τυραννί

4. προσοχή στους ιστορικούς χρόνους: πρτ.: διῳκούμην, αόρ.: διῳκήθην

5.   πρκ. του ρήμ. ἐφίσταμαι. Έχει διπλούς τύπους:

α. στην οριστ.: ἐφέστηκα, ἐφέστηκας, ἐφέστηκε(ν), ἐφεστήκαμεν - ἐφέσταμεν, ἐφεστήκατε - ἐφέστατε, ἐφεστήκασι-ἐφεστᾶσι

β. στο απρμφ.: ἐφεστηκέναι/ἐφεστάναι

γ. στη μτχ.: έφεστηκώς/ἐφεστώς

6. ἐφίσταμαι = [απόλ.] έχω την αρχηγία, επιστατώ, επιβλέπω

7. στον ενεστ. και πρτ. κλίνεται σύμφωνα με το ἵσταμαι, αλλά στην υποτακτ. και ευκτ. ενεστ. τονίζεται όπως το λύομαι:

 Υποτ.: ἱστῶμαι, ἱστῇ, ἱστῆται,.. // ἐπίστωμαι, ἐπίστῃ, ἐπίστηται,..

Ευκτ.: ἱσταίμην, ἱσταῖο, ἱσταῖτο … // ἐπισταίμην, ἐπίσταιο, ἐπίσταιτο,…

8. γραφή = (αττικός δικανικός όρος) έγγραφη καταγγελία ή κατηγορία σε δημόσια δίκη, [+ γεν. αιτίας] καταγγελία για κάτι

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.   Να μελετηθούν τα ρήματα: ἐφίστημι/ἐφίσταμαι, ἐπίσταμαι, εἰσέρχομαι/εἴσιμι

2. Ποια είναι η συντακτική θέση των ειδικών προτάσεων και ποιος ο συντακτικός ρόλος των ειδικών του κειμένου;

3. Ποιο είναι το είδος των λανθανόντων/κρυφών υποθετικών λόγων του κειμένου;

4. Πώς εκφέρονται οι κύριες  προτάσεις επιθυμίας; Ποιες από τις προτάσεις του κειμένου είναι αυτού του είδους;