Κυριακή 30 Δεκεμβρίου 2012

μέτρον ἄριστον



Η ζωή είναι ωραία. Δυστυχώς, την έχουμε(;)/μας την έχουν(;) κάνει δύσκολη. Ο λυρικός ποιητής Αρχίλοχος στοχάζεται πάνω στη φύση του ανθρώπου, του κόσμου και της ζωής και καταθέτει τη δική του πρόταση για την αντιμετώπιση των δυσκολιών: κανείς μας δεν πρέπει ούτε να χαίρεται υπερβολικά με τις χαρές, ούτε να στενοχωριέται υπερβολικά με τις λύπες· και θα το πετύχουμε αυτό εφόσον κατανοήσουμε ότι η υπερβολή δεν ωφελεί σε καμία περίπτωση και πως το ΜΕΤΡΟ επιβάλλεται να χαρακτηρίζει τις πράξεις, τα συναισθήματα και τους στοχασμούς μας. Διαχρονικός, λοιπόν, και επίκαιρος ο φιλοσοφικός στοχασμός του ποιητή του 7ου αιώνα π.Χ.
Κείμενο
θυμέ, θύμ', ἀμηχάνοισι κήδεσιν κυκώμενε,
†ἀναδευ δυσμενῶν† δ' ἀλέξεο προσβαλὼν ἐναντίον
στέρνον †ἐνδοκοισιν ἐχθρῶν πλησίον κατασταθεὶς
ἀσφαλέως· καὶ μήτε νικέων ἀμφάδην ἀγάλλεο,
μηδὲ νικηθεὶς ἐν οἴκωι καταπεσὼν ὀδύρεο,
ἀλλὰ χαρτοῖσίν τε χαῖρε καὶ κακοῖσιν ἀσχάλα
μὴ λίην, γίνωσκε δ' οἷος ῥυσμὸς ἀνθρώπους ἔχει. 
 (Ἀρχίλοχος Πάριος, 67a D, 128w)
Μετάφραση
Ψυχή, ψυχή (μου), που σε ταράζουν αναπόφευκτες συμφορές, ορθώσου και διώξε (τους εχθρούς) προτάσσοντας το στήθος σου ενάντια στους εχθρούς μένοντας με σταθερότητα κοντά στις ενέδρες τους· και μήτε όταν νικάς να χαίρεσαι φανερά μήτε όταν νικηθείς να πέσεις καταγής και να οδύρεσαι στο σπίτι, αλλά  και στη χαρά  να χαίρεσαι και στη συμφορά να λυπάσαι, αλλά  όχι υπερβολικά (με μέτρο)· και μάθε ποιος ρυθμός κυβερνά τους ανθρώπους. (Μετάφραση Μιχ. Σαρρή)

Πώς έγινε ένας κακός άνθρωπος



Θα σας πω πώς έγινε
Έτσι είναι η σειρά

Ένας μικρός καλός άνθρωπος αντάμωσε στο
δρόμο του έναν χτυπημένο
Τόσο δα μακριά από κείνον ήτανε πεσμένος και λυπήθηκε
Τόσο πολύ λυπήθηκε
που ύστερα φοβήθηκε

Πριν κοντά του να πλησιάσει για να σκύψει να
τον πιάσει, σκέφτηκε καλύτερα
Τι τα θες τι τα γυρεύεις
Κάποιος άλλος θα βρεθεί από τόσους εδώ γύρω,
να ψυχοπονέσει τον καημένο
Και καλύτερα να πούμε
Ούτε πως τον έχω δει

Και επειδή φοβήθηκε
Έτσι συλλογίστηκε

Τάχα δεν θα είναι φταίχτης, ποιον χτυπούν χωρίς να φταίξει;
Και καλά του κάνουνε αφού ήθελε να παίξει με τους άρχοντες
Άρχισε λοιπόν και κείνος
Από πάνω να χτυπά

Αρχή του παραμυθιού καλημέρα σας

 Ελένη Βακαλό

Τετάρτη 26 Δεκεμβρίου 2012

Λατινικά Κάλαντα



Στο Χριστουγεννιάτικο ταξίδι μου  στον κυβερνοχώρο επισκέφτηκα το ποιοτικό  ιστολόγιο  Literature attact με τα Κάλαντα στα λατινικά. Θεώρησα πρόκληση να ανταποκριθώ στην προτροπή της συναδέλφου για  απόδοσή τους στη νεοελληνική. Δημοσιεύω  τη μετάφρασή  μου.  Οποιαδήποτε πρόταση για βελτίωση ευπρόσδεκτη.



Αdeste fideles laeti triumphantes,

venite, venite in Bethlehem.
Natum videte,
regem angelorum.
Venite adoremus (ter)
Dominum.

En grege relicto, humiles ad cunas,

vocati pastores adproperant.

 Et nos ovanti gradu festinemus,
 

venite adoremus (ter)
Dominum.

Deum de Deo, lumen de lumine
gestant puellae viscera.
Deum verum, genitum non factum.
Venite adoremus (ter)
Dominum!

Cantet nunc 'Io', chorus angelorum,

cantet nunc aula caelestium,
 

Gloria! Soli Deo Gloria!
Venite adoremus (ter)
Dominum.

Ergo qui natus die hodierna.

Jesu, tibi sit gloria,
Patris aeterni Verbum caro factum.

Venite adoremus (ter)
Dominum.
Ελάτε/φτάστε πιστοί χαρούμενοι θριαμβολογώντας (πανηγυρίζοντας)
ελάτε, ελάτε στη Βηθλεέμ.
Δείτε τον γεννημένο,
τον βασιλιά των αγγέλων.
Ελάτε (εμπρός) να λατρέψουμε
τον Κύριο.

Ιδού, αφού άφησαν το κοπάδι, ταπεινοί στην καταγωγή,
ονομαστοί (που ονομάστηκαν) ποιμένες σπεύδουν.
Κι εμείς με χαρούμενο βήμα ας σπεύσουμε,
ελάτε (εμπρός) να λατρέψουμε
τον Κύριο.

Θεόν εκ Θεού, φως εκ φωτός
φέρει η κοιλία παρθένου (κοπέλας).
Θεόν αληθινό, γεννηθέντα ου ποιηθέντα.
Ελάτε (εμπρός) να λατρέψουμε
τον Κύριο.

Ας τραγουδάει τώρα ΄΄ω (επιφώνημα χαράς)΄΄, ο χορός των αγγέλων,
ας τραγουδάει τώρα η αυλή των ουρανίων,
Δόξα! Δόξα στον μόνο Θεό!
Ελάτε (εμπρός) να λατρέψουμε
τον Κύριο.

Λοιπόν, (που) γεννήθηκε(ς) τη σημερινή μέρα.
Ιησού, σ’ εσένα ας είναι η δόξα,
του αιώνιου Πατέρα ο Λόγος (που) έγινε σάρκα.
Ελάτε (εμπρός) να λατρέψουμε
τον Κύριο.


Το ΄΄ έλατο΄΄ στα λατινικά
O, abies

O abies, O abies
In alto regnas monte
O abies, O abies
In alto regnas monte

Non desunt tibi fólia
Hieme frigidíssima
 

O abies, O abies 
In alto regnas monte
O abies, O abies ! 

Natalem nuntias diem
 

O abies, O abies
In alto regnas monte

Est máxima laetitia
Cum luces, arbor spléndice
O abies, O abies !
Natálem nuntias diem.
Ω έλατο

Ω έλατο, ω έλατο
Σε ψηλό βουνό βασιλεύεις
Ω έλατο, ω έλατο
Σε ψηλό βουνό βασιλεύεις

Δε σου λείπουν τα φύλλα
στον πολύ παγωμένο χειμώνα
Ω έλατο, ω έλατο
Σε ψηλό βουνό βασιλεύεις
Ω έλατο, ω έλατο!
Τη γενέθλια ημέρα αναγγέλλεις
Ω έλατο, ω έλατο
Σε ψηλό βουνό βασιλεύεις

Είναι πολύ μεγάλη χαρά
Όταν φωτίζεις, λαμπερό δέντρο
Ω έλατο, ω έλατο!
Τη γενέθλια ημέρα αναγγέλλεις