Η ΕΥΚΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ

ΚΥΡΙΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ	α. δυνητική ευκτική (κρίσης ): νῦν δ' ἅπαντες ἂν ὁμολογήσειαν τυραννίδα καὶ τῶν θείων ἀγαθῶν καὶ τῶν ἀνθρωπίνων μέγιστον καὶ σεμνότατον καὶ περιμαχητότατον εἶναι.   β.  ευχετική (επιθυμίας): ᾿Αλλ', ὦ Ζεῦ, ἔφη, καὶ τούτοις πόλλ' ἀγαθὰ δοῖεν οἱ θεοί γ.  πλαγίου λόγου: καὶ ἔλεγον πολλοὶ κατὰ ταὐτὰ ὅτι παντὸς ἄξια λέγει Σεύθης· χειμὼν γὰρ εἴη καὶ οὔτε οἴκαδε ἀποπλεῖν τῷ τοῦτο βουλομένῳ δυνατὸν εἴη // ἀποκρίνεται αὐτῷ Ποσείδιππος ὁ  κυβερνήτης ὅτι τριήραρχός τε ἐγὼ τῆς νεὼς εἴην καὶ ὑπεύθυνος, καὶ τὸν μισθὸν παρ' ἐμοῦ λαμβάνοι· πλεύσοιτο οὖν οἷ ἐγὼ κελεύω, εἰς Θάσον ὡς τὸν στρατηγόν.  (Στο Συντακτικό Α.Ε. του Ρ. Κύννερου, σελ. 1268-1269 αναφέρεται:΄΄Παρενθετικαί προτάσ., καὶ ἰδίᾳ τοιαῦται, αἵτινες συμπλέκονται μετὰ τοῦ γάρ ἤ του οὖν, συχνά, εἰ καὶ γραμματικῶς εἶναι κύρ. προτάσ., παρεισάγονται ἐν τῷ πλαγίῳ λόγῳ κατ’ εὐκτικήν ἄνευ εἰσαγωγικοῦ συνδέσμ., καὶ μάλιστα κανονικῶς, ὅταν προηγῆται πρότασ. εἰσηγουμένη διὰ τοῦ ὅτι ἤ ὡς ἠ καὶ αἰτιατ. σ. ἀπαρεμφ., ὥστε ἡ παρενθετικὴ πρότασ. ἀποτελεῖ συνέχειαν τοῦ προηγουμένου΄΄).
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ	1.    ΕΙΔΙΚΕΣ α. δυνητική: Μέχρι μὲν οὖν τούτων οἶδ' ὅτι πάντες ἂν ὁμολογήσειαν πλείστων ἀγαθῶν τὴν πόλιν τὴν ἡμετέραν αἰτίαν γεγενῆσθαι        β.  πλαγίου λόγου: ἔλεγον πρὸς τὸν ᾿Αγησίλαον ὡς   παράνομα ποιοίη Λύσανδρος
	2.    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΕΣ α. δυνητική:  Ἆρά γε ἐπῄνεσε τὸν Ἀγαμέμνονα ὅτι αἰχμητὴς κρατερὸς ἂν εἴη;        β.  πλαγίου λόγου:  οἱ  Ἕλληνες ἐθαύμαζον ὅτι οὐδαμοῦ Κῦρος φαίνοιτο.
	3.     ΤΕΛΙΚΕΣ α. πλαγίου λόγου:   ἦγον τὴν φάλαγγα ἐπὶ τὰ δεξιά, ὅπως ὑπερέχοιεν τῷ κέρατι τῶν πολεμίων      β.  δυνητική:   λάθρᾳ γε μέντοι ἔδωκε χρήματα ᾿Ανταλκίδᾳ, ὅπως ἂν πληρωθέντος ναυτικοῦ ὑπὸ Λακεδαιμονίων οἵ τε ᾿Αθηναῖοι καὶ οἱ σύμμαχοι αὐτῶν μᾶλλον τῆς εἰρήνης προσδέοιντο      γ.  από έλξη από προηγούμενη ευκτική: ἆρ' οὐκ ἂν ἐπὶ πᾶν ἔλθοι ὡς ἡμᾶς τὰ ἔσχατα αἰκισάμενος πᾶσιν ἀνθρώποις φόβον παράσχοι τοῦ στρατεῦσαί ποτε ἐπ' αὐτόν;      δ. υποκειμενικός σκοπός: ἴσως δέ που ἢ ἀποσκάπτει τι ἢ ἀποτειχίζει, ὡς ἄπορος εἴη ἡ ὁδός.
	4.     ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΕΣ α. δυνητική:  πλοῖα ὑμῖν πάρεστιν, ὥστε ἐξαίφνης ἂν ἐπιπέσοιτε ὅπῃ ἂν βούλησθε        β.  πλαγίου λόγου:  οἱ νεκροὶ ὑπὸ τῷ τείχει ἔκειντο, ὥστε οὐδὲ κρείττοσιν  οὖσι διὰ τοὺς ἀπὸ τῶν πύργων ῥᾴδιον εἴη ἀνελέσθαι     γ. από έλξη από προηγούμενη ευκτική: ῎Ετι δὲ τούτου καταγελαστότερον, εἰ Φωκαεῖς μὲν, φεύγοντες τὴν βασιλέως τοῦ μεγάλου δεσποτείαν, ἐκλιπόντες τὴν ᾿Ασίαν εἰς Μασσαλίαν ἀπῴκησαν, ἡμεῖς δ' εἰς τοσοῦτον μικροψυχίας ἔλθοιμεν ὥστε τὰ προστάγματα τούτων ὑπομείναιμεν ὧν ἄρχοντες ἅπαντα τὸν χρόνον διετελέσαμεν.
	5.    ΕΝΑΝΤΙΩΜΑΤΙΚΕΣ-ΠΑΡΑΧΩΡΗΤΙΚΕΣ α. απλή:   ¬  ἀλλ' ἡσυχίαν εἶχεν ὁ δῆμος καὶ κατάπληξιν τοιαύτην ὥστε κέρδος ὁ μὴ πάσχων τι βίαιον, εἰ καὶ σιγῴη, ἐνόμιζεν.  ¬  οὐδεὶς γὰρ ἂν ἔτι πιστεῦσαι δύναιτο ὑμῖν, οὺδ’ εἰ πάνυ προθυμοῖτο
	6.  ΥΠΟΘΕΤΙΚΕΣ      α. απλή: εἰ δὲ τοῖς λόγοις πείθοισθε  τοῖς ἐμοῖς,   ὅλην τὴν ῾Ελλάδα καλῶς ἂν διοικοῖτε      β. επαναληπτική: εἰ μὲν ἐπίοιεν οἱ Ἀθηναῖοι, Συρακόσιοι ὑπεχώρουν      γ. πλαγίου λόγου: πάλιν ἔλεγεν ὁ Θηραμένης ὅτι εἰ μή τις κοινωνοὺς ἱκανοὺς λήψοιτο τῶν πραγμάτων, ἀδύνατον ἔσοιτο τὴν ὀλιγαρχίαν διαμένειν        δ. δυνητική: η υπόθεση εξαρτάται από άλλη υπόθεση· καὶ ἐγὼ εἴπερ ἄλλῳ τῳ ἀνθρώπων πειθοίμην ἄν, καὶ σοὶ πείθομαι ( = αν θα ήταν δυνατό [αν κάποιος θα μου το διαβεβαίωνε] να πείθομαι σε κάποιον άλλον άνθρωπο, πείθομαι και σε σένα)
	7.  ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ α. δυνητική:   ἐπετροπεύθη δ' ὑπὸ Περικλέους, ὃν πάντες ἂν ὁμολογήσειαν καὶ σωφρονέστατον καὶ δικαιότατον καὶ σοφώτατον γενέσθαι τῶν πολιτῶν.      β.  απλή: ὑμῶν τοίνυν οὐδ' ἂν εἷς οὐδὲν ὧν ἰδίᾳ τινὶ δοίη, τοῦτ' ἀφέλοιτο  πάλιν      γ.  επαναληπτική: ὥστε ἄρχοντας ἔταττον οὕστινας ἐκεῖνος κελεύοι      δ.  ευχετική: τίς δ' ἂν ἄλλος μᾶλλον, ὃ μὴ γένοιτο, ἀνατρέψειεν τὴν πόλιν, εἰ λάβοιτ' ἐξουσίας;     ε. πλαγίου λόγου:  ἐκέλευον καὶ τὸν Θηραμένην λαβεῖν ὅντινα βούλοιτο
	8.   ΧΡΟΝΙΚΕΣ α. απλή: καὶ τοῦτον πρότερος ὑποδεχοίμην ἄν, ὁπότε ἔλθοι Ἀθήναζε      β.  επαναληπτική:  καὶ ὁπότε δὲ ὥρα εἴη ἀρίστου, ἀνέμενεν αὐτοὺς        γ.  πλαγίου λόγου: τὴν δὲ κρίσιν ἔφη ποιήσειν, ἐπεὶ διαβαίησαν ἐκ τῆς ᾿Ασίας εἰς τὴν Εὐρώπην, ἐν Χερρονήσῳ
	9.   ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ α. δυνητική:   τινὲς φοβοῦνται μὴ ματαία ἂν γένοιτο αὕτη ἡ κατασκευή      β.  πλαγίου λόγου:  ἐφοβοῦντο δὴ μὴ σύγκλητος ἐκκλησία γένοιτ' ἐξαίφνης
	10.   ΠΛΑΓΙΕΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ α. δυνητική: ὁ δὲ Μειδίας συμμείξας τῷ Δερκυλίδᾳ ἠρώτα ἐπὶ τίσιν ἂν σύμμαχος γένοιτο.      β.  πλαγίου λόγου: ὁ μὲν αὐτὸν ἤρετο εἴ τι εἰδείη ἀγαθόν

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2013-2014 ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

 Στη διδακτέα-εξεταστέα ύλη του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου περιλαμβάνονται τα εγχειρίδια:

1. Έκφραση-Έκθεση Τεύχος Γ΄ της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου των Χ. Τσολάκη κ.ά., έκδοση 2013, εκτός από τα εξής: • Η ενότητα: Η πειθώ στο δικανικό λόγο • Η ενότητα: Η Ιστορία του δοκιμίου • Το κεφάλαιο: Ερευνητική Εργασία

2. Γλωσσικές Ασκήσεις για το Γενικό Λύκειο.

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Ι. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Από το βιβλίο «Αρχαία Ελληνικά, Φιλοσοφικός Λόγος», Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου Θεωρητικής Κατεύθυνσης, των Μ. Κοπιδάκη, Δ. Λυπουρλή, κ.ά., έκδοση 2013.

Α. Εισαγωγή:

Ι. Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ: σ. 34-39 (Κεφ. Δ2: Οι φιλοσοφικές ιδέες του Σωκράτη. Διαλεκτική, μαιευτική, ειρωνεία. Η αναζήτηση των ορισμών, η επαγωγική μέθοδος και η ηθική. Κεφ. Δ3: Η δίκη και ο θάνατος του Σωκράτη).

II. Ο ΠΛΑΤΩΝ: σ. 40-42 (κεφ. Ε1: Ο βίος του).

III. Πλάτωνος Πρωταγόρας:

α) σ. 49-52 (Α. Η διάρθρωση του διαλόγου και τα πρόσωπα: «Εισαγωγή...» έως και «Η απάντηση του Πρωταγόρα...»)

β) σ. 56-57 (Β. Η φιλοσοφική σημασία του διαλόγου).

IV. Πλάτωνος Πολιτεία: Εισαγωγή στην Πολιτεία

α) σ. 92-93 (1. Νεανικές φιλοδοξίες και απογοητεύσεις, 2. Η συγγραφή της Πολιτείας και 3. Η σκηνοθεσία και τα πρόσωπα του διαλόγου)

β) σ. 96-102 (6. Οι τρεις τάξεις, 8. Η αγωγή των φυλάκων, 12. Οι φιλόσοφοι-βασιλείς, 13. Η δικαιοσύνη και 14. Οι φαύλες πολιτείες).

γ) σ. 113 (Η αλληγορία του σπηλαίου).

V. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ (Βίος και έργα):

α) σ. 139-141 («Πότε και πού γεννήθηκε ο Αριστοτέλης-Λίγα λόγια για την καταγωγή του» και «Ο Αριστοτέλης στην Ακαδημία του Πλάτωνα: μαθητής πρώτα, δάσκαλος στη συνέχεια»),

β) σ. 145-149 («Ο Αριστοτέλης στη Μακεδονία: δάσκαλος του Αλεξάνδρου», «Επιστροφή του Αριστοτέλη στην Αθήνα: αρχίζει η τρίτη περίοδος της φιλοσοφικής του δραστηριότητας. Ο Αριστοτέλης διδάσκει στο Λύκειο» και «Ο Αριστοτέλης εγκαταλείπει οριστικά την Αθήνα-Το τέλος της ζωής του»).

VI. Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια, σ. 151-153

VII. Αριστοτέλη Πολιτικά, σ. 178-179

Β. Κείμενα:

Ι. ΠΛΑΤΩΝ Πρωταγόρας: οι ενότητες 1, 4, 5, 6 και 7.

Πολιτεία: οι ενότητες 11, 12 και 13.

II. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Ηθικά Νικομάχεια: οι ενότητες: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 και 9.

Πολιτικά: οι ενότητες: 11, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19 και 20.

II. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

1. ΚΕΙΜΕΝΟ

Αδίδακτο πεζό κείμενο αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων της αττικής διαλέκτου.

2. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ - ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

α. Η ύλη που περιλαμβάνεται στα βιβλία του Γυμνασίου «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα» Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου, έκδοση 2013.

β. Ολόκληρη η ύλη που περιλαμβάνεται στο βιβλίο της Α' τάξης Γενικού Λυκείου «Εγχειρίδιο Γλωσσικής Διδασκαλίας», έκδοση 2013 (ενότητες 1 - 21).

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Από το βιβλίο «Νεοελληνική Λογοτεχνία» της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου Θεωρητικής Κατεύθυνσης των Κ. Ακριβού, Δ. Αρμάου κ.ά, έκδοση 2013. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ (ΠΟΙΗΣΗ-ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ)

1. Διονύσιος Σολωμός, «Ο Κρητικός»

2. Γεώργιος Βιζυηνός, «Το αμάρτημα της μητρός μου»

3. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Όνειρο στο κύμα»

4. Ποιήματα για την ποίηση

• Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, «Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή 595 μ.Χ.»

• Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, «Ο Δαρείος»

• Μίλτος Σαχτούρης, «Ο Ελεγκτής»

• Γιώργης Παυλόπουλος, «Τα Αντικλείδια»

5. «Σελίδες του Γ. Ιωάννου»

• «Μες στους προσφυγικούς συνοικισμούς»

6. Η ποιήτρια Κική Δημουλά • «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Σημείωση

Τα λογοτεχνικά κείμενα (ποιητικά-πεζά) που περιλαμβάνονται στην εξεταστέα-διδακτέα ύλη θα διδαχθούν με τη σειρά που δίνονται παραπάνω, η οποία καθορίζεται από: α) τη χρονολογική σειρά των κειμένων, σύμφωνα με την κατάταξη τους στην Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και β) το είδος τους, με στόχο την εναλλαγή ποίησης και πεζογραφίας, ώστε να διατηρείται το ενδιαφέρον των μαθητών.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Από το βιβλίο «Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας» της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου Θεωρητικής Κατεύθυνσης των Γ. Μαργαρίτη, Αγ. Αζέλη, Ν. Ανδριώτη, Θ. Δετοράκη, Κ. Φωτιάδη, έκδοση 2013.

I. Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1936)

Β. Χειραφέτηση και αναμόρφωση (1844-1880), σ. 70-79

Γ. Δικομματισμός και εκσυγχρονισμός (1880-1909), σ. 80-88

Δ. Ανανέωση-Διχασμός (1909-1922), σ. 89-98

II. TO ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1930)

Πρόσφυγες στην Ελλάδα κατά τον 20ο αιώνα, σ. 137

Β. Μικρασιατική καταστροφή, σ. 144-152

Γ. Η αποκατάσταση των προσφύγων, σελ. 153-159

Δ. Η αποζημίωση των ανταλλαξίμων και η ελληνοτουρκική προσέγγιση, σ. 160-162

Ε. Η ένταξη των προσφύγων στην Ελλάδα, σ. 163-169

IΙΙ. ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ.

Ε. Η περίοδος της αυτονομίας και η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, σ. 206-220

ΙV. ΠΑΡΕΥΞΕΙΝΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

Δ. Ο Παρευξείνιος Ελληνισμός το 19ο και 20ο αιώνα, σ. 245-254.

ΛΑΤΙΝΙΚΑ

Από το βιβλίο «Λατινικά» της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου Θεωρητικής Κατεύθυνσης των Μ. Πασχάλη-Γ. Σαββαντίδη, έκδοση 2013.

Κείμενα - Γραμματική - Συντακτικό

Τα κείμενα των ενοτήτων 21-50, εκτός των ενοτήτων 22, 26, 33, 35, 39, 40, 46 και 50, από τις οποίες θα διδαχθούν μόνο τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα.

Τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα που περιλαμβάνονται σ' όλες τις ενότητες (21-50) του διδακτικού εγχειριδίου της τάξης αυτής.

Επίσης, στην εξεταστέα-διδακτέα ύλη συμπεριλαμβάνονται τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα που περιέχονται και στις είκοσι ενότητες του βιβλίου «Λατινικά» της Β΄ τάξης Γενικού Λυκείου των Μ. Πασχάλη - Γ. Σαββαντίδη, έκδοση 2013.