Δύο κείμενα επιστημονικού περιεχομένου από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Προβληματισμός για τα υβρίδια

Πιθανώς να χρηματοδοτηθεί από την αμερικανική κυβέρνηση η δημιουργία υβριδίων ανθρώπου και ζώου. Πρόκειται για πρόταση που αναζωπύρωσε την αντιπαράθεση σχετικά με τα ηθικά διλήμματα αλλά και τα όρια της επιστήμης.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η έρευνα μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές ιατρικές ανακαλύψεις όσον αφορά τη θεραπεία νοσημάτων όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον, να οδηγήσει σε θεραπείες κατά της στειρότητας ή τη δημιουργία ανταλλακτικών οργάνων για μεταμόσχευση. Οι επικριτές της μεθόδου επισημαίνουν ότι αυτές οι χίμαιρες θα δημιουργήσουν ηθικά διλήμματα, δοκιμάζοντας τι είναι τελικά αποδεκτό στη σύγχρονη κοινωνία.

Πριν από ένα χρόνο, τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ επέβαλαν μορατόριουμ στην έρευνα που θα τοποθετούσε εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα σε έμβρυα ζώων. Τώρα, όμως, ο φορέας προτίθεται να χρηματοδοτήσει την έρευνα που προϋποθέτει την τοποθέτηση ανθρώπινων κυττάρων σε έμβρυα ζώων. Ωστόσο, έχει ξεκινήσει δημόσιος διάλογος, για ένα μήνα, σχετικά με το αντικείμενο της έρευνας.

Η προοπτική μετατροπής του εγκεφάλου του ζώου έτσι ώστε να αποκτήσει ανθρώπινα χαρακτηριστικά είναι ενδεχόμενο που ανησυχεί πολλούς επιστήμονες. «Ας πούμε ότι έχουμε χοίρους με ανθρώπινους εγκεφάλους και αναρωτιούνται γιατί κάνουμε πάνω τους πειράματα», επισημαίνει ο Στιούαρτ Νιούμαν, ερευνητής στην Ιατρική Σχολή Νέας Υόρκης. «Κι έπειτα τι θα συμβεί αν έχουμε ανθρώπινα σώματα με ζωικό εγκέφαλο και καταλήξουμε να πούμε “δεν είναι στην πραγματικότητα άνθρωποι αυτοί εδώ, μπορούμε να κάνουμε πάνω τους πειράματα και να συλλέξουμε όργανα”. Εξετάζω κάποια ακραία σενάρια, αλλά ακόμη και η δημιουργία αυτών των υβριδίων πριν από 15 ή 20 χρόνια θα θεωρείτο ένα ακραίο σενάριο», επισήμανε. Η αλήθεια είναι ότι ο Νιούμαν, πριν από 20 χρόνια, κατέθεσε αίτηση για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την κατασκευή τέτοιων υβριδικών όντων, όχι επειδή αποσκοπούσε στη δημιουργία ενός τέτοιου πλάσματος, αλλά επειδή ήθελε να επισημάνει τους κινδύνους που ανοίγονταν μπροστά.

Η αρμόδια υπηρεσία των ΗΠΑ απέρριψε το αίτημά του το 2005, κάτι που ο ίδιος εξέλαβε ως νίκη. Ωστόσο, τώρα, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, ο Νιούμαν φοβάται ότι οι προειδοποιήσεις του έπεσαν σε ώτα μη ακουόντων. «Οι άνθρωποι εξοικειώνονται και συνηθίζουν τις καινοτομίες σταδιακά», λέει.

Τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ κάνουν κάποια δειλά βήματα και δεν πρόκειται να επιτρέψουν τη δημιουργία ζώων με πλήρη ανθρώπινο εγκέφαλο. Ομως, όπως επισημαίνει ο Νιούμαν, οι ΗΠΑ δεν έχουν νομικό πλαίσιο που να μπορεί να αποτρέψει τέτοια πράγματα και τονίζει ότι «αυτός είναι ένας δρόμος που δεν θα πρέπει να αρχίσουμε να ταξιδεύουμε». Από την άλλη, ο Ρόμπερτ Κλίτζμαν, επικεφαλής του προγράμματος Βιοηθικής του Πανεπιστήμιου Κολούμπια λέει ότι, «αν θέλουμε να μελετήσουμε το Αλτσχάιμερ, τη σχιζοφρένεια και την κατάθλιψη, δεν μπορούμε να μελετήσουμε εγκεφαλικά κύτταρα πασχόντων γιατί απλώς δεν μπορούμε να ανοίξουμε τους εγκεφάλους τους όσο βρίσκονται εν ζωή», επισημαίνοντας ότι η πρωτοβουλία αποτελεί βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Ο άθλος του Solar Impulse 2

Το Solar Impulse 2, που διαθέτει 17.000 ηλιακές κυψέλες, κατάφερε να διασχίσει τον Ειρηνικό και τον Ατλαντικό Ωκεανό.

Mε απόλυτη επιτυχία ολοκλήρωσε το Solar Impulse 2, το πρώτο ηλιακό αεροσκάφος, τον γύρο του κόσμου και προσγειώθηκε στο Αμπου Ντάμπι τα ξημερώματα της Τρίτης. Το τελευταίο βήμα αυτού του πραγματικού άθλου, που στόχευε να αποδείξει ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παρέχουν πλήθος δυνατοτήτων, ήταν πραγματικά δύσκολο, καθώς έπνεαν πολύ ισχυροί θερμοί άνεμοι, οι οποίοι έκαναν τα πράγματα δύσκολα για τον χειριστή του αεροσκάφους Μπερτράντ Πικάρ.

Το αεροσκάφος, που έχει άνοιγμα φτερών μεγαλύτερο από ένα Boeing 747 και διαθέτει 17.000 ηλιακές κυψέλες, ξεκίνησε τη μεγάλη περιπέτειά του τον Μάρτιο του 2015. Εκτοτε κατάφερε να διασχίσει τον Ειρηνικό και τον Ατλαντικό Ωκεανό, χωρίς να κάψει ούτε μία σταγόνα καυσίμου και μένοντας συνολικά στον αέρα επί 23 ημέρες.

Μιλώντας στην εφημερίδα Guardian από το χειριστήριο του ηλιακού αεροσκάφους, λίγο πριν από την ιστορική προσγείωση, ο Πικάρ τόνισε ότι ένιωθε συναισθηματικά φορτισμένος καθώς έφτανε το τέλος του ταξιδιού. «Είναι πολύ ιδιαίτερη στιγμή και τα τελευταία 15 χρόνια εργάζομαι για αυτόν τον στόχο. Ελπίζω ότι οι άνθρωποι θα κατανοήσουν ότι δεν είναι απλώς μία ακόμη πρωτιά στην ιστορία της αεροναυπηγικής, αλλά είναι μια πολύ σημαντική πρωτιά στην ιστορία της ενέργειας» και συνέχισε: «Ολες οι καθαρές τεχνολογίες που χρησιμοποιούμε μπορούν να χρησιμοποιηθούν οπουδήποτε. Πετάξαμε 40.000 χιλιόμετρα, αλλά τώρα ο κόσμος θα πρέπει να κάνει το επόμενο βήμα. Καθένας μας, σε κάθε σπίτι πρέπει να προχωρήσει, κάθε αρχηγός κράτους, κάθε δήμαρχος, κάθε επιχειρηματίας, κάθε διευθυντής εταιρείας. Αυτές ακριβώς οι τεχνολογίες μπορούν να κάνουν τον κόσμο πολύ καλύτερο και πρέπει να τις χρησιμοποιούμε, όχι μόνο για το καλό του περιβάλλοντος, αλλά επειδή είναι επικερδείς και δημιουργούν θέσεις εργασίας».

Κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν, δηλαδή, υπάρχει ηλιακό φως, οι ηλιακές κυψέλες φορτίζουν τις μπαταρίες του αεροσκάφους. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, ο πιλότος ανεβάζει το αεροπλάνο σε ύψος 29.000 ποδών, ενώ τη νύχτα συνήθως κατεβαίνει στις 5.000 πόδια, προκειμένου να εξοικονομήσει ενέργεια. Το αεροπλάνο κινείται με ταχύτητα που φτάνει τα 50 χλμ./ώρα, αλλά μπορεί να αναπτύξει και μεγαλύτερη ταχύτητα όταν ο ήλιος λάμπει.

Το αεροπλάνο θα μπορούσε να πετάει αενάως, αλλά οι συνθήκες στο πιλοτήριο είναι πολύ δύσκολες και οι χειριστές έπρεπε να αλλάζουν. Οι δύο χειριστές αναλάμβαναν διαδοχικά τα πηδάλια στα 16 σκέλη του εγχειρήματος. Καθένας τους περνούσε μέχρι πέντε ημέρες στο πιλοτήριο, το οποίο δεν διέθετε θέρμανση, ούτε ήταν συμπιεσμένο. Κοιμούνταν ελάχιστα πάνω στη θέση τους η οποία λειτουργούσε και ως τουαλέτα. Ο έτερος χειριστής Αντρέι Μπόρσμπεργκ πέταξε το μεγαλύτερο τμήμα της διαδρομής, 4.000 μίλια, από την Ιαπωνία στη Χαβάη, πάνω από τον Ειρηνικό Ωκεανό σπάζοντας το ρεκόρ για τη μακρύτερη, χωρίς στάση πτήση στην ιστορία της αεροπορίας.